Budowa domu to duże przedsięwzięcie. Dlatego każda decyzja, która go dotyczy, powinna być przemyślana, a działania z nią związane – dobrze zaplanowane.

Nie inaczej jest, gdy zdecydujesz się na budowę inteligentnego domu – tu dobry plan jest tym ważniejszy, ponieważ system inteligentnego domu łączy ze sobą wiele różnych instalacji. Dlatego jednym z początkowych elementów składających się na prace nad smart home jest wykonanie projektu. 

Grunt to dobry plan

Jak przekonuje autor światowych bestsellerów w dziedzinie rozwoju osobistego, Brian Tracy „każda minuta poświęcona na planowanie pozwala zaoszczędzić dziesięć minut pracy”. Jednak nie trzeba sięgać do książek, aby przekonać się o skuteczności planowania. Wystarczy spojrzeć na swoje codzienne działania: przed podjęciem jakiegokolwiek projektu w pracy wykonujesz research, niwelujesz niewiadome, określasz cele, harmonogram, delegujesz zadania – jednym słowem: tworzysz plan.

W przeciwnym wypadku powstaje chaos, nikt nie wie, co ma robić, projekt się opóźnia, jest źle wykonany. Podobnie w życiu codziennym: wakacje, wesele, remont – każda z tych czynności wymaga dokładnego przemyślenia i stworzenia planu działania, listy zakupów itp.  
Dlaczego więc w przypadku tak złożonego przedsięwzięcia, jakim jest budowa inteligentnego domu, miałbyś działać inaczej? Nie powinieneś i właśnie dlatego na początkowym etapie prac nad systemem smart home, konieczne jest stworzenie projektu.

Projekt inteligentnego domu – korzyści dla inwestora  

Projekt inteligentnego domu należy traktować nie w kategoriach dodatkowego zakupu czy wydatku, ale jako inwestycję. A jak wiadomo, inwestycja powinna wiązać się ze zwrotem. W tym przypadku jest nim szereg korzyści (również finansowych), które, dzięki dobremu projektowi, otrzymuje inwestor. Co do nich należy?

1. Kawa na ławę, czyli brak ukrytych kosztów

Tradycyjny projekt budowlany nie zawiera elementów takich jak rolety, alarm czy system audiowizualny, jednak są to instalacje, które najpewniej pojawią się w Twoim domu. Warto już na początku zdawać sobie sprawę z kosztów, z jakimi się wiążą. Nie chodzi tylko o zakup samych sprzętów. Jeśli przedstawisz elektrykowi rzuty zawierające jedynie rozmieszczenie gniazdek i punktów świetlnych, wyceni on swoją pracę tylko w tym zakresie.

A co z przygotowaniem instalacji elektrycznej pod rolety czy alarm? Bez projektu elektryk nie przewidział tych prac w swojej wycenie oraz nie dokonał odpowiednich zakupów. Przez to już w trakcie budowy pojawił się nowy, nieprzewidziany wcześniej koszt, a przedstawiona początkowo wycena okazała się już nieaktualna.

2. Zminimalizowanie opóźnień

Ukryte koszty to niestety nie jedyne niespodzianki, jakie mogą czyhać na inwestora, który działa bez przemyślanego wcześniej i rzetelnie wykonanego projektu inteligentnego domu. Każdy element, który nie został przewidziany zawczasu, generuje dodatkowe zadania do wykonania i zwyczajnie dezorganizuje prace ekip na budowie.

Weźmy wspomnianego już elektryka, który był przekonany, że do wykonania ma tylko okablowanie pod gniazdka i lampy. Przewidział, że całość zajmie mu dwa tygodnie, a zaraz po nim na budowę wkroczyć miała ekipa wykonująca tynki i gładzie. Trwa piąty dzień prac elektryka, w którym dowiaduje się, że w domu znajdą się jeszcze: system alarmowy, rolety oraz głośniki, o których wcześniej nie miał pojęcia. Jeśli jest tak miły, żeby rozszerzyć swoje prace o te nieplanowane działania oraz będzie posiadał odpowiednią wiedzę, żeby przygotować takie okablowanie, musi teraz szybko, na tzw. „kolanie” zaprojektować instalację pod te systemy, a wykonanie jej zajmie mu dodatkowe trzy tygodnie.

Dodatkowo, pracując pod presją czasu i bez odpowiedniego doświadczenia, pojawia się duża szansa na błędy i niedociągnięcia. Ty musisz natomiast przesunąć ekipę od tynkowania oraz każdą kolejną o te trzy tygodnie. Ale czy każdy podwykonawca będzie dostępny w nowym terminie? Nietrudno wyobrazić sobie lawinę opóźnień, którą może wywołać taka sytuacja.

Co więcej, kable które elektryk już położył w domu, mogą przeszkadzać mu w optymalnym pociągnięciu instalacji do nowych miejsc. Gdyby dostał kompletny projekt wcześniej, dokładnie wiedziałby, gdzie znajdować ma się dane urządzenie i inaczej poprowadziłby do niego kable.

3. Oszczędność pieniędzy 

Głównym celem projektu jest zaplanowanie najkorzystniejszych rozwiązań oraz optymalizacja całej instalacji – również pod kątem wykorzystanych materiałów, a co za tym idzie – kosztów.
Projekt umożliwia dokładne określenie ilości materiałów i sprzętów, które należy zakupić.

Dzięki temu:
✔ z wyprzedzeniem znasz wszystkie koszty związane z budową inteligentnego domu – o czym pisaliśmy wyżej,
✔ nie wydajesz niepotrzebnie pieniędzy na zakup zapasowych metrów kabli czy urządzeń, które nie będą potrzebne.

Co ciekawe, dzięki projektowi można nawet ograniczyć skalę zakupów.

Przykładowo: niektóre sprzęty sprzedawane są w zestawach. Zakup „w pakiecie” może być korzystniejszy finansowo, np. do pieca zwykle dodawane są termostaty, a do rolet -  centralka oraz urządzenie do sterowania nimi. Niestety bez projektu nie wiesz, czy urządzenia te będą kompatybilne z zaplanowanym systemem inteligentnego domu. Możliwości są dwie.

1) Urządzeń tych nie da zintegrować się z systemem inteligentnego domu, więc okazują się one zbędnym zakupem.
2) Nawet jeśli te urządzenia jednak dałoby się zintegrować i odpowiednio zaprogramować, koszt prac programistycznych związanych z dostosowaniem złego sprzętu często przewyższa cenę docelowego urządzenia, przez co i tak pozostajesz stratny.

Żeby zobrazować tę sytuację, poniżej prezentujemy przykładowe rozłożenie kosztów zakupu rolet. Jak widać, mimo że początkowy koszt sterowników do inteligentnego domu był wyższy niż standardowego urządzenia, finalnie przez konieczność dostosowania ich do systemu, wydatki w opcji bez projektu znacznie się zwiększyły:

Posiadając projekt już na wstępnym etapie dokładnie wiesz, jakie sprzęty należy zakupić, dzięki czemu unikniesz podwójnych zakupów i dodatkowych kosztów.

4. Funkcjonalne rozwiązania i przemyślane sterowanie 

Główną cechą inteligentnego domu jest to, że łączy wszystkie domowe systemy, dzięki czemu np. jednym przyciskiem można włączyć odpowiednie oświetlenie, zasunąć rolety i wyregulować temperaturę (więcej o korzyściach inteligentnego domu pisaliśmy tutaj).

Aby jednak zaprojektować takie funkcje, od początku konieczna jest wiedza, jakie systemy znajdą się w domu i jak powinny działać w danej sytuacji. Informacje te pozyskiwane są podczas wywiadów z inwestorem, a projekt inteligentnego domu pozwala je wszystkie zebrać i zaplanować m.in. optymalny sposób sterowania. Dzięki temu włączniki i przyciski będą umieszczone w odpowiednich miejscach tak, aby korzystanie z urządzeń było jak najwygodniejsze. Nie będziesz musiał wstawać z kanapy i przechodzić przez cały pokój, żeby np. zasunąć rolety i włączyć delikatne światło przystosowane do oglądania TV – włącznik znajdzie się tam, gdzie najczęściej jesteś, korzystając z danego rozwiązania.

Dzięki projektowi ograniczasz również ilość urządzeń sterujących – włączników, pilotów itp. Kupujesz tylko tyle, ile jest potrzebne, a oprócz oszczędności finansowych unikasz też umieszczania na ścianach zbędnych sprzętów. Co więcej każdy włącznik umieszczony i zaprogramowany jest zgodnie z potrzebami domowników, więc jeśli np. jesteś fanem relaksujących kąpieli, wystarczy że po wejściu do łazienki naciśniesz jeden przycisk, a włączy się delikatne oświetlenie, zasuną się rolety, w tle cicho zacznie grać Twoja ulubiona muzyka, a temperatura zacznie stopniowo rosnąć. Wszystko gotowe na wieczorny relaks.

Na zdjęciu: inteligentny włącznik Sentido.

Korzyści z dobrze zaprojektowanego systemu ID widoczne są nie tylko podczas relaksu, ale przede wszystkim w codziennym życiu – i to tutaj są najważniejsze. Dzięki dostosowanym do potrzeb domowników włącznikom, nie tylko zmniejsza się ich ilość (i związane z tym wydatki), ale przede wszystkim – po prostu żyje się łatwiej. Zamiast pięciu włączników do rolet na ścianie znajduje się tylko jeden – jedno naciśnięcie i wszystkie rolety w pokoju się rozsuwają. Nie musisz spędzać kilku minut na otwieraniu każdej rolety osobno lub zastanawiać się, który włącznik odpowiada za roletę prawą, który za środkową, a który za lewą.   

Jak powstaje projekt inteligentnego domu? 

Każdy z nas jest inny, ma swoje domowe rytuały, przyzwyczajenia i sposób, w jaki funkcjonuje w domu. Dobrze zaprojektowany inteligentny dom powinien być dostosowany do tych różnorodnych upodobań domowników. Dlatego projekt inteligentnego domu jest produktem unikalnym, szytym na miarę każdego klienta. Przed jego wykonaniem przeprowadzane są rozmowy z inwestorem, domownikami i innymi ekspertami zaangażowanymi w budowę domu, aby jak najlepiej odpowiadał na potrzeby przyszłych mieszkańców. Wybierane są systemy, które znajdą się w domu. Osoba wykonująca projekt musi posiadać rozległą wiedzę na temat każdego z planowanych systemów, a dzięki temu jest w stanie doradzić wiele nieszablonowych rozwiązań.

Każdy z tych systemów w inteligentnym domu musi zostać ze sobą połączony, dlatego następnie na projekt zostają naniesione elementy integracyjne. Kolejno, bazując na rozmowach z domownikami, w projekcie umieszczane są włączniki, niezbędne czujniki oraz planowane są dostępne funkcjonalności i sposób sterowania. Wcześniejsze zaplanowanie tych elementów umożliwia również ich dobór pod względem estetycznym i konsultację z architektem. Dzięki temu można uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek, jak np. duży, biały klimatyzator na ciemnej ścianie.

Niezbędnym elementem projektu inteligentnego domu jest również opis funkcji przycisków w każdym z pomieszczeń, co na początku niezwykle ułatwia funkcjonowanie, a w przyszłości ewentualne modyfikacje.  

Na koniec projekt rozbudowywany jest o dodatkowe, niestandardowe funkcje, jeśli takie są przewidziane, np. integrację z sauną czy basenem.



Oczywiście na rynku dostępne są gotowe projekty systemów inteligentnych, podobnie jak np. gotowe projekty domów, jednak są to rozwiązania masowe. Nie tylko nie będą w pełni odpowiadać potrzebom domowników, ale też mogą wymagać dostosowania do projektu domu. Modyfikacje takie są czasochłonne i kosztowne, przez co finalnie zakup "gotowca" może okazać się rozwiązaniem droższym, niż spersonalizowany projekt (jak w przypadku wcześniejszego przykładu z roletami).

Jeśli interesuje Cię temat kosztów związanych ze smart home, z tego artykułu dowiesz się ile kosztuje inteligentny dom.

Projekt tradycyjny vs. projekt inteligentnego domu 

Tradycyjny projekt budowlany zawiera zazwyczaj rozmieszczenie gniazd elektrycznych, punktów świetlnych i włączników. Jest to baza do stworzenia projektu inteligentnego domu, jednak wymaga uzupełnienia o dodatkowe systemy, urządzenia i informacje. Zakres takiego projektu zależy oczywiście od potrzeb inwestorów, jednak zazwyczaj składa się on z:

• Rzutów instalacji oświetlenia
• Rzutów instalacji rolet zewnętrznych i karniszy wewnętrznych
• Rzutów instalacji wideodomofonu
• Rzutów instalacji alarmowej
• Rzutów instalacji monitoringu
• Rzutów instalacji kontroli dostępu (sterowania bramą wjazdową, drzwiami itp.)
• Rzutów instalacji audio-wideo (kino domowe, multiroom)
• Projektu sieci komputerowej

W projekcie inteligentnego domu trzeba zatem uwzględnić wiele informacji, a systemy i elementy ID mogą być bardziej modyfikowane i spersonalizowane, niż ma to miejsce w przypadku tradycyjnego domu.

Z tego też powodu posiadanie projektu jest tak ważne i pomocne. Dobry projekt pozwala zaplanować realny budżet, uniknąć niemiłych niespodzianek, które przedłużą cały proces oraz narażą nas na koszty, a także ograniczyć zbędne zakupy. To również gwarancja, że zastosowane w Twoim inteligentnym domu rozwiązania, będą rzeczywiście odpowiadać Twoim potrzebom.